ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΩΡΗΣΗ
Το πρόγραμμα «Σύγκρουση και Συνύπαρξη: Εκπαίδευση στη Συγχώρηση» είναι εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και οι επιμορφώσεις προς τους εκπαιδευτικούς διεξάγονται σε τρεις φάσεις κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους.
Ορισμός της συγχώρησης
Η συγχώρηση αφορά στη θέληση να εγκαταλείψει κάποιος τη μνησικακία, αρνητική κριτική και αρνητική συμπεριφορά απέναντι σε κάποιον που άδικα τον τραυμάτισε, ενώ παράλληλα υιοθετεί ιδιότητες συμπόνοιας, γενναιοδωρίας ακόμα και αγάπης προς το πρόσωπο που τον αδίκησε.
Βασικές έννοιες σχετικά με την πρακτική της συγχώρησης.
Η συγχώρηση εμφανίζεται σε ένα πλαίσιο προσωπικής και άδικης βλάβης.
Η συγχώρηση είναι μια επιλογή που κάνει κάποιος για τον ίδιο του τον εαυτό. Μπορεί κάποιος να εκπαιδευτεί σχετικά με τη διαδικασία της συγχώρησης, αλλά κανείς δεν μπορεί να εξαναγκαστεί να συγχωρήσει.
Η συγχώρηση και η δικαιοσύνη δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες. Έτσι, κάποιος μπορεί προσωπικά να συγχωρήσει, και ο δράστης παράλληλα να τιμωρηθεί.
Συγχώρηση και συμφιλίωση δεν είναι το ίδιο. Η συγχώρηση είναι μια αρετή. Η συμφιλίωση είναι μια στρατηγική συμβιβασμού, όπου δύο ή περισσότερα άτομα βρίσκονται ξανά μαζί με αμοιβαία εμπιστοσύνη. Κάποιος μπορεί να συγχωρήσει χωρίς να γίνει φίλος, ιδίως όταν δεν υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη και ασφάλεια.
Η συγχώρηση δεν είναι το ίδιο με τη λήθη, την δικαιολογία, την παράβλεψη ή την αμνήστευση.
Παρόλο που μια «συγγνώμη» διευκολύνει τη συγχώρηση, δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη δυνατότητα της συγχώρησης.
Η συγχώρηση βοηθά τους μαθητές να αυξήσουν την ενσυναίσθηση και την μεταξύ τους επικοινωνία. Η συγχώρηση ελαττώνει τον θυμό και δίνει στους μαθητές περισσότερη ενέργεια και συγκέντρωση στη σχολική επίδοση.
Εκπαίδευση στη Συγχώρηση στα σχολεία της Ελλάδας.
Αξιολόγηση του προγράμματος της συγχώρησης από εκπαιδευτικούς σε σχολεία της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πελοποννήσου (Κόρινθος και Ναυπλιο).
- το 95% των εκπαιδευτικών απάντησε ότι οι μαθητές μείωσαν τον θυμό τους και αύξησαν τη συνεργασία μεταξύ τους, ως αποτέλεσμα της διδασκαλίας του προγράμματος της συγχώρησης
- το 78% των εκπαιδευτικών παρατήρησαν ότι οι μαθητές αύξησαν τη συνεργασία μεταξύ τους ως αποτέλεσμα της μάθησης για τη συγχώρηση
- Το 72% δήλωσε ότι οι μαθητές βελτιώθηκαν επίσης και στα μαθήματά τους,
- 98% δήλωσε ότι η διδασκαλία της συγχώρησης τους βοήθησε προσωπικά να βελτιωθούν ως εκπαιδευτικοί και να δουν τους μαθητές μέσα από ένα θετικό πρίσμα
- 97% τους βοήθησε προσωπικά να μπορούν να συγχωρούν τους άλλους και να βελτιωθούν ως άτομα
- 77% των εκπαιδευτικών πιστεύουν ότι οι τάξεις τους στο σύνολο λειτουργούν καλύτερα ως αποτέλεσμα της εκπαίδευσης στη συγχώρηση
- Το 100% των καθηγητών πιστεύει οτι οι μαθητές ευχαριστήθηκαν με τη διδασκαλία του μαθήματος
- Στο σύνολο, 96% των εκπαιδευτικών απάντησαν θετικά σε σχέση με την επίδραση που έχει το πρόγραμμα της συγχώρησης στη κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών
- το 100% των εκπαιδευτικών βρήκαν το εγχειρίδιο εύκολο στην εφαρμογή του
- το 92% των εκπαιδευτικών απάντησαν θετικά σχετικά με την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού υλικού
Οι παραπάνω εκτιμήσεις συμφωνούν και με τα διεθνή στατιστικά δεδομένα άλλων σχολικών τάξεων.
Η ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΕΩΝ
Α’ Φάση
Οι επιμορφώσεις ξεκινούν στην αρχή κάθε σχολικού έτους, Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο, ανάλογα με την πόλη. Στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιούνται τρεις διά ζώσης συναντήσεις ενώ σε άλλες πόλεις όπως Λάρισα, Σέρρες, Πάτρα, Ηράκλειο, πραγματοποιούνται μία ή δύο συναντήσεις. Σε πιο απομακρυσμένα μέρη οι επιμορφώσεις γίνονται διαδικτυακά στις αρχές Νοεμβρίου και μπορούν να παρακολουθήσουν και οι εκπαιδευτικοί από τις πόλεις που δεν συμπλήρωσαν τις ώρες παρακολούθησης. Προσπαθούμε όσο μπορούμε να έχουμε τουλάχιστον μία ώρα διά ζώσης επιμόρφωση, όπου αυτό είναι εφικτό.
Β’ Φάση
Στη συνέχεια οι εκπαιδευτικοί ξεκινούν τη διδασκαλία του προγράμματος μέσα στην τάξη και έχουμε τουλάχιστον άλλη μία διαδικτυακή συνάντηση τον Ιανουάριο ή Φεβρουάριο για ανατροφοδότηση. Καθ΄όλο το διάστημα οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνονται να έχουν επικοινωνία με τους συνεργάτες του προγράμματος για στήριξη και καθοδήγηση. Παράλληλα μπορούν να προκύψουν και νέες συναντήσεις ανάλογα με το αίτημα των εκπαιδευτικών. Για παράδειγμα, μία χρονιά οι εκπαιδευτικοί ζήτησαν ενημέρωση και για τους γονείς των μαθητών που επιμορφώνονται ή για άλλους συναδέλφους τους.
Μια τελική διαδικτυακή συνάντηση γίνεται τον Μάιο όπου οι εκπαιδευτικοί συζητούν τις εμπειρίες τους από την τάξη και μοιράζονται με τους συναδέλφους το παραδοτέο υλικό. Τέλος, κατά την επιστροφή μου στην Ελλάδα τον Ιούνιο επιδιώκω μία διά ζώσης συνάντηση με τους εκπαιδευτικούς των μεγαλύτερων πόλεων. Εκεί παραδίδουμε και τις βεβαιώσεις συμμετοχής, μία από το University of Wisconsin-Madison και μία από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όπου δεν γίνονται διά ζώσης επιμορφώσεις, οι βεβαιώσεις παραλαμβάνονται ηλεκτρονικά και ταχυδρομικά.
Το πρόγραμμα της συγχώρησης, το οποίο πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, απευθύνεται κατά προτεραιότητα σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, οι οποίοι σκοπεύουν να το διδάξουν στους μαθητές τους. Επιπλέον μπορούν να το παρακολουθήσουν και ειδικοί ψυχικής υγείας μετά από συνεννόηση με την υπεύθυνη του προγράμματος, στελέχη επιχειρήσεων που ενδιαφέρονται για τις εργασιακές σχέσεις των μελών της εταιρείας τους, αλλά και όλοι όσοι παλεύουν να ξεπεράσουν τα επώδυνα βιώματα που προέρχονται από κάποια αδικία ή άλλη τραυματική εμπειρία.
Το πρόγραμμα διδάσκεται στα σχολεία από επιμορφωμένους εκπαιδευτικούς. Οι επιμορφώσεις ξεκινούν τον Οκτώβριο και διαρκούν ένα σχολικό έτος με δύο επιπλέον επαναλαμβανόμενες συναντήσεις τον Ιανουάριο και τον Ιούνιο. Η διάρκεια των συναντήσεων είναι συνολικά 20 ώρες και πραγματοποιείται, είτε ανεξάρτητα, είτε σε συνεργασία με τους συντονιστές εκπαίδευσης της εκάστοτε πόλης. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς δίνονται βεβαιώσεις συμμετοχής από το University of Wisconsin-Madison σε συνεργασία με το International Forgiveness Institute και από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών μαζί με ECTS (Ευρωπαϊκό Σύστημα Διδακτικών Μονάδων).
Ο αριθμός των θέσεων συμμετοχής είναι περιορισμένος. Η έγκαιρη δήλωση συμμετοχής ενισχύει τις πιθανότητες για εξασφάλιση θέσης για του χρόνου.
Οι επιμορφώσεις διεξάγονται χωρίς κόστος και αφορούν σε εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Κατ’ εξαίρεση μπορεί να ενταχθούν και ειδικοί Ψυχικής Υγείας ή άλλες συναφείς ειδικότητες μετά από συνεννόηση με την κ. Γαλίτη. Οι εκπαιδευτικοί που επιλέγουν να επιμορφωθούν έρχονται στον δικό μας χώρο, ο οποίος ορίζεται κάθε φορά ανά πόλη. Δεν επισκεπτόμαστε εμείς τα σχολεία.
Προσοχή: Η εκδήλωση ενδιαφέροντος για το τρέχον σχολικό έτος 2024-25 έχει κλείσει. Προγραμματίζεται ήδη η επιμόρφωση όσων εκπαιδευτικών θα επιλεγούν.
Παρακαλούμε να συμπληρώσετε την αίτησή σας για το επόμενο σχολικό έτος 2025-26 στο Google Forms εδώ: https://forms.gle/WSzbkwL1rQpM9Zon9. Η αίτηση είναι προσωπική και είναι ο τρόπος εκδήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο Πρόγραμμα, εκτός αν υπάρξει προσωπική επαφή με την κ. Γαλίτη ή με τους συνεργάτες του Προγράμματος. Θα ειδοποιηθείτε τον Σεπτέμβριο του 2025 για το αν η αίτησή σας έγινε δεκτή, καθώς και για τον τόπο διεξαγωγής των επιμορφώσεων.
Για τυχόν απορίες, οι συνεργάτες μου κι εγώ ευχαρίστως θα σας εξυπηρετήσουμε. Μπορείτε να απευθυνθείτε στο προσωπικό μου email galiti@wisc.edu ή στο email του Προγράμματος forgivenesseducationgreece@gmail.com και από εκεί θα σας κατευθύνουμε αναλόγως.
Επισυνάπτουμε και ένα μικρό βίντεο σχετικά με το Πρόγραμμα: https://youtu.be/IFEu1p7tLzM
Με εκτίμηση,
Π. Γαλίτη και συνεργάτες